Aktualności

Treść

Przyjęta została ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Ustawa nakłada na Zakład Ubezpieczeń Społecznych nowe obowiązki związane z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom wywołanym epidemią koronawirusa:

•             ustalenie i wypłatę świadczenia postojowego,

•             obsługę wniosków o zwolnienie z opłacania składek,

•             możliwość udzielenia ulgi w opłacaniu składek bez opłaty prolongacyjnej,

•             wydłużenie okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

Ustalenie i wypłata świadczenia postojowego

Świadczenie postojowe przysługuje osobom mieszkającym i przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenie przysługuje, gdy doszło do przestoju w prowadzeniu działalności w następstwie wystąpienia COVID-19.

Prawo do świadczenia mają:

•             przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, pod warunkiem jej rozpoczęcia przed 1 lutego 2020 r., gdy ich przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o świadczenie uległ obniżeniu o co najmniej 15% w stosunku do poprzedniego miesiąca,

•             przedsiębiorcy, którzy zawiesili prowadzenie działalności, pod warunkiem rozpoczęcia działalności przed 1 lutego 2020 r. i jej zawieszenia po 31 stycznia 2020 r.,

•             osoby wykonujące umowy cywilnoprawne (umowa zlecenia, umowa agencyjna, umowa o dzieło), pod warunkiem, że umowa została zawarta przed 1 lutego 2020 r.,

•             osoby prowadzące pozarolniczą działalność, które płacą podatek w formie karty podatkowej i korzystają ze zwolnienia z podatku VAT.

Prawo do świadczenia przysługuje, gdy:

•             przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o świadczenie był niższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego obowiązującego na dzień złożenia wniosku (15 595,74 zł dla wniosków złożonych w kwietniu i maju 2020 r.),

•             uprawniony do świadczenia postojowego nie ma innego tytułu do ubezpieczeń społecznych (np. umowy o pracę),

Świadczenie wynosi 80% minimalnego wynagrodzenia ustalonego na 2020 r. (2 600 x 80% = 2 080 zł).

Wyjątki:

•             świadczenie przysługuje w wysokości 50% najniższego wynagrodzenia obowiązującego w roku 2020 (2 600 x 50% = 1 300 zł) dla przedsiębiorców, którzy płacą podatek w formie karty podatkowej i korzystają ze zwolnienia z podatku VAT (ze względu na brak ewidencji przychodów);

•             świadczenie przysługuje w wysokości wynagrodzenia ujętego w umowie cywilnoprawnej lub w umowach cywilnoprawnych, gdy wynagrodzenie z tych umów w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek wynosi mniej niż 50% najniższego wynagrodzenia obowiązującego w roku 2020 (2 600 x 50% = 1 300 zł).

W przypadku zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia przysługuje tylko jedno świadczenie.

Świadczenie finansowane jest z Funduszu Pracy i wypłacane przez ZUS na podstawie wniosku. Termin na złożenie wniosku upływa z końcem 3 miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostanie zniesiony ogłoszony stan epidemii. Wypłacone świadczenie jest zwolnione z podatku dochodowego i nie jest oskładkowane. Ponadto wypłata następuje wyłącznie w formie bezgotówkowej na wskazany rachunek bankowy. Ze świadczenia postojowego nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.

Odmowa wypłaty świadczenia następuje w drodze decyzji.

ZUS będzie miał prawo do dochodzenia świadczenia pobranego nienależnie (np. w przypadku wprowadzenia ZUS w błąd).

Obsługa wniosków o zwolnienie z opłacania składek

Zwolnienie z opłacania dotyczy składek za marzec, kwiecień i maj 2020 r. Przysługuje:

•             płatnikom składek, którzy na 29 lutego 2020 r. zgłosili do ubezpieczeń mniej niż 10 ubezpieczonych i byli zgłoszeni do ZUS przed 1 lutego 2020 r. Zwolnieniu podlegają nieopłacone należności wykazane w deklaracji rozliczeniowej,

•             płatnikom, którzy prowadzą pozarolniczą działalność i opłacają składki wyłącznie na własne ubezpieczenia, jeżeli działalność była prowadzona przed 1 lutego 2020 r. Zwolnieniu podlegają nieopłacone składki pod warunkiem, że uzyskany przychód w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 roku (15 681 zł),

•             duchownym będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia.

Dla osób deklarujących podstawę wymiaru składek zwolnienie obejmuje należności z tytułu składek ustalone od obowiązującej dla nich najniższej podstawy ich wymiaru.

Warunkiem zwolnienia z opłacenia składek jest złożenie przez płatnika dokumentów rozliczeniowych (z wyłączeniem płatników, za których dokumenty sporządza ZUS) za miesiące podlegające zwolnieniu nie później niż do 30 czerwca 2020 r. Jest to też termin ostateczny dla złożenia wniosku o zwolnienie z opłacania składek.

ZUS zrealizuje wniosek w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia przesłania dokumentów rozliczeniowych za ostatni miesiąc wskazany we wniosku (w przypadku płatników, za których dokumenty sporządza ZUS  - w terminie nie dłuższym niż 30 dni od terminu płatności składek za ostatni miesiąc wskazany we wniosku). Zwolnieniu z opłacania składek podlegają należności znane na dzień rozpatrywania wniosku.

Pomimo zwolnienia z opłacania składek ubezpieczeni zachowują prawo do świadczeń. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące zachowują prawo do świadczeń w razie choroby i macierzyństwa, jeżeli podlegały ubezpieczeniu chorobowemu w dniu 1 lutego 2020 r.

Informacja o składkach na ubezpieczenie emerytalne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących oraz duchownych ewidencjonowana jest na ich kontach.

ZUS informuje płatnika o zwolnieniu z opłacania składek, a w przypadku odmowy wydaje decyzję.

W sytuacji wprowadzenia ZUS w błąd płatnik składek zobowiązany zostanie do opłacenia należności objętych zwolnieniem wraz z odsetkami za zwłokę.

Wsparcie dla przedsiębiorców w formie zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek, o którym mowa w przepisach tzw. „tarczy antykryzysowej”, stanowi pomoc publiczną. Pomoc ta ma na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce. Zgodnie z Komunikatem Komisji Europejskiej pomoc publiczna może być udzielona wyłącznie przedsiębiorcy, który na dzień 31 grudnia 2019 r. nie znajdował się w trudnej sytuacji w rozumieniu przepisów unijnych, ale który później napotkał trudności lub znalazł się w trudnej sytuacji z powodu epidemii COVID-19.

Możliwość udzielenia ulgi w opłacaniu składek bez opłaty prolongacyjnej

Na podstawie wniosku złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, jak również w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu jest możliwość odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty należności z tytułu składek  bez naliczania opłaty prolongacyjnej.

Udzielenie ulgi na tych zasadach może dotyczyć wyłącznie składek należnych za okres od 1 stycznia 2020 r., tj. od składek za styczeń 2020 r.

Zgodnie ze stanowiskiem UOKiK, w przypadku gdy z ulg mogą skorzystać wszyscy przedsiębiorcy, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej, miejsca jej prowadzenia czy też wielkości przedsiębiorstwa, gdy jedyną przesłanką uprawniającą do złożenia wniosku jest pogorszenie sytuacji finansowej w wyniku wystąpienia epidemii COVID-19, ulga ma charakter generalny, a tym samym nie będzie stanowiła pomocy publicznej.

Jeżeli z powodu epidemii przedsiębiorca znalazł się w trudnej sytuacji finansowej, może skorzystać z:

• odroczenia o 3 miesiące terminu płatności składek,
• zawieszenia na 3 miesiące realizacji umowy zawartej z ZUS, w której termin płatności rat bądź składek wyznaczono w okresie od marca do maja 2020 r., i tym samym wydłużenia o 3 miesiące terminu realizacji zawartej umowy,

Wniosek o odroczenie płatności lub rozłożenie na raty zobowiązań wobec ZUS został uproszczony i skrócony do jednej strony. Wystarczy wypełnić kilka danych i krótko wyjaśnić, w jaki sposób epidemia wpłynęła na sytuację finansową firmy. Wniosek można przesłać elektronicznie – za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE), pocztą lub złożyć w skrzynce dostępnej w specjalnie wydzielonej strefie w ZUS.

Jeżeli ZUS pozytywnie rozpatrzy wniosek, wyśle do przedsiębiorcy umowę na wskazany przez niego adres e-mail lub pocztą. Po otrzymaniu umowy należy ją sprawdzić, podpisać i przekazać do ZUS (pocztą lub mailem: doradca_ds_ulg_i_umorzen_Rybnik@zus.pl).

Jeśli przedsiębiorca skorzysta z możliwości przesłania umowy mailem (skan lub zdjęcie), najpóźniej w ciągu 14 dni liczonych od dnia zakończenia stanu epidemii, musi wysłać do ZUS papierowy oryginał dokumentu.

Dodatkowych informacji udzielają doradcy ds. ulg i umorzeń:

• Wodzisław Śląski - 32 459 27 43, 502 009 124, 502 009 109
• Rybnik  - 32 439 12 03, 32 439 11 88, 502 009 144
• Tychy - 32 219 11 25 w. 013, 502 009 155

Wydłużenie okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego

Wprowadzenie dodatkowego zasiłku opiekuńczego w wymiarze do 14 dni przysługującego ubezpieczonym rodzicom, którzy nie mogli świadczyć pracy w związku z koniecznością sprawowania opieki nad dziećmi do lat 8 z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły w związku z COVID-19.

Ustawa wprowadziła zmiany dotyczące dodatkowego  zasiłku opiekuńczego (przepisy w zakresie tego zasiłku mają obowiązywać od 26 marca 2020 r.).

Zmiany te polegają na:

•             wydłużeniu o 14 dni okresu, za który przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy,

•             przyznaniu prawa do tego zasiłku rodzicom dzieci niepełnosprawnych w wieku powyżej 8 lat.

Ubezpieczony rodzic dziecka będzie mógł otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy przez kolejny okres do 14 dni z tytułu opieki nad dziećmi do lat 8.  Ponadto, prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły w związku z COVID-19 będzie przysługiwało także ubezpieczonym rodzicom lub opiekunom prawnym dzieci:

•             do 18 lat, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,

•             do 16 lat, które mają orzeczenie o niepełnosprawności,

•             które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Nowy 14 dniowy okres wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego od 26 marca 2020 r. będzie przysługiwał nie tylko z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, ale także z powodu niemożności sprawowania opieki nad dzieckiem przez nianię albo dziennego opiekuna z powodu COVID-19.    

Ustawa przyznaje także prawo do zasiłku opiekuńczego ubezpieczonym opiekunom osób pełnoletnich niepełnosprawnych, zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad taką osobą w przypadku zamknięcia z powodu COVID-19 placówki, do której uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna, tj. szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze.

Źródło: ZUS